Dossier Diversiteit: Na Het Nieuws, die 'andere' talkshow

Een kweekvijver voor presentatietalent, waar nieuwe tafelgasten aan bod komen en een jonge redactie kan groeien, alles in de luwte van een themakanaal. Dat wil de dagelijkse talkshow Na het Nieuws zijn.  Sinds 1 oktober is de hal van het NPO-gebouw vijf avonden per week de studiovloer voor een praatprogramma dat anders maar niet minder spraakmakend wil zijn.

“We hebben vanavond de oudste gast ever,” grinnikt eindredacteur Jerney Zwart als ze om zeven uur de samenstelling van haar talkshowtafel toelicht aan Team Ombudsman. De eer is aan de in 1971 geboren Vico Olling, chef misdaad van Panorama en vanavond te gast om over de maffia te vertellen. Het is woensdag 5 december en de redactie van Na het Nieuws heeft nog een kleine anderhalf uur tot aflevering 48 de zender op gaat. “Onze gasten zijn meestal niet veel ouder dan dertig,” verklaart Zwart nader.

Ambitie

Het programma van omroep BNNVARA is opgezet met het plan om een jonge presentator zónder de bekende namen maar mét een verse lichting gasten dagelijks duiding te laten geven aan onderwerpen uit het voorafgaande NOS Journaal. “We verplichten onszelf iets te doen met het openingsonderwerp van het NOS Journaal van acht uur,” zegt presentator Renze Klamer, “maar dan zonder de geijkte gezichten. En verder willen wij natuurlijk het gesprek van de dag behandelen.”

In die ambitie wijkt de kersverse loot aan de talkshow-boom niet af van de vier grote broers en zussen op NPO1: DWDD, Pauw, Jinek en M. Wel dus in de keuze van de uitgenodigde gasten en deskundigen. “We willen jongeren met expertise. Die zijn er genoeg. En wat opvalt: ze zijn ook nog eens vaak ‘knap’ om te zien,” zeggen Klamer en Zwart. De rest van de redactie, drie vrouw en één man sterk, moet daar erg om lachen.

Groeien mag

“We hebben de opdracht een netwerk te bouwen met gasten met een andere achtergrond en andere inbreng,” zegt eindredacteur Zwart, ze bedoelt: anders dan de bekende gezichten in de praatprogramma’s op NPO 1. En waar een niet zo vlekkeloos optreden bij een van die reguliere talkshows de kans op nóg een uitnodiging minimaliseert, mag een gast bij Na het Nieuws in zijn of haar rol groeien. Dat kan op een podium als NPO 1 extra, een van de themakanalen van de publieke omroep dat (onder meer) ingezet wordt voor aanvullende programmering en talentontwikkeling.

Inventarisatie leert dat er in de zestig uitzendingen van dit eerste kwartaal inderdaad geen usual suspects tussen de 153 tafelgasten zitten. Op de twee klassieke diversiteitskenmerken (gender en achtergrond) scoort het programma hoog. Er kwamen 70 vrouwelijke gasten (46%) en 24 mensen hadden een niet-westerse achtergrond (16%), berekent Gijs van den Heuvel die bij de NPO manager van de themakanalen is. Die laatste categorie is zelfs beter vertegenwoordigd dan het aandeel is in de Nederlandse bevolking (12%). Van den Heuvel: “Wij wilden als NPO graag een plek om jong presentatietalent te kunnen trainen. BNNVARA heeft toen geopperd dat dit ook een mooie gelegenheid is om niet alleen de talkshowhost maar ook de talkshowgast van de toekomst te ontdekken. En zo slaan we een dubbelslag.”

“Het is elke dag een uitdaging om gasten bij het nieuws van de dag te produceren, omdat wij de ambitie hebben dat onze gasten nog niet regelmatig op tv zijn geweest,” zegt eindredacteur Zwart. “Maar juist graag geziene talkshowgasten hebben ons ook geholpen in de zoektocht naar nieuw talent. Dan belden we en vroegen naar een ‘nog onbekende’, jongere versie van henzelf en in de meeste gevallen vonden ze het alleen maar leuk om met ons mee te denken.”

Geen ‘spek en bonen’

Gemiddeld kijken 30.000 mensen het programma live om vijf voor half negen ’s avonds op NPO 1 extra, en rond de 100.000 zien de herhaling de volgende middag op de ‘gewone’ zender NPO 1. Meer dan voldoende om de redactie op het puntje van de stoel te houden. Dit is dan wel een kweekvijver, het wordt niet als een ‘spek en bonen’-uitzending beschouwd. Redactie en gasten nemen hun optreden zeer serieus, al doet Klamer op deze Sinterklaaswoensdag zijn openingstekst na het NOS Journaal op rijm.

BNNVARA en NPO zijn zo tevreden met de dubbelrol van Na het Nieuws dat het programma vanaf eind januari een vervolgserie van 60 uitzendingen krijgt. En onderwijl mogen de ‘grote vier’ gerust komen shoppen in de nieuwe Na het Nieuws-gastenlijst. Van den Heuvel: “De Publieke Omroep zet op deze manier de deuren open voor nieuw talent. En daarmee horen we dagelijks een divers en fris geluid, waar we apetrots op zijn.”

Naar het onderzoeksrapport.