Procedure - extra toelichting

De ombudsman van de NPO is onafhankelijk en onpartijdig, zoals beschreven in het Statuut Ombudsman voor de publieke omroepen. De ombudsman volgt, onderzoekt, evalueert en beoordeelt, al dan niet op eigen initiatief, de journalistieke uitingen van de Nederlandse landelijke publieke omroepen die onderdeel uitmaken van de NPO (Nederlandse Publieke Omroep). Dit zijn: AVROTROS, BNNVARA, EO, HUMAN, KRO-NCRV, Omroep MAX, NOS, NTR, PowNed, VPRO, WNL, Ongehoord Nederland en  Omroep ZWART.

De ombudsman behandelt alleen vragen en klachten over journalistieke programma’s die vallen binnen de genres nieuws, informatie of educatie. De ombudsman velt een zelfstandig oordeel en vertegenwoordigt niet een algemeen standpunt van een landelijke publieke omroep of de NPO.

U kunt zelf een beroep doen op de ombudsman als u een vraag of klacht heeft over het journalistieke handelen (of het nalaten daarvan) van een redactie van een journalistiek programma, of als u vindt dat een journalistieke uiting of programma van één van de Nederlandse landelijke publieke omroepen de eigen journalistieke normen heeft overschreden. Deze normen zijn beschreven in de Code Journalistiek Handelen. Klachten die u niet rechtstreeks per mail of brief naar de ombudsman stuurt, kunnen niet behandeld worden.

Wat te doen als u een vraag of klacht heeft?

1. De ombudsman behandelt alleen vragen en klachten over uitingen in journalistieke programma’s die vallen binnen de genres nieuws, informatie of educatie.
2. Op de websites van de omroepen wordt de mogelijkheid om een vraag of klacht in te dienen bij de ombudsman vermeld met een verwijzing naar de ombudsman. Ook bij de afhandeling van een vraag of klacht bij een specifieke redactie of bij een afdeling Publieksreacties wordt door omroepen op deze mogelijkheid gewezen. De ombudsman zoekt dan contact met de betreffende redactie.
3. Een klacht moet gaan over dat wat de omroepen naar voren hebben gebracht in (één van) hun journalistieke programma-uitingen (op radio, televisie, online, gids) en moet ingediend worden binnen zes maanden na eerste publicatie of uitzending.
4. Klachten moeten gemotiveerd zijn en minimaal voorzien van naam en e-mailadres (adres, telefoonnummer en woonplaats van de klager zijn optioneel). Anonieme meldingen worden niet in behandeling genomen, scheldpartijen of dreigementen ook niet. De gegevens van de klager zullen enkel gebruikt worden voor de behandeling en verwerking van de klacht, en niet aan derden worden verstrekt, tenzij regelgeving, toezichthouder en/of rechter daartoe noopt. Omdat een omroep en/of redactie altijd betrokken wordt bij de behandeling van een klacht, worden de gegevens van de klager wel gedeeld met de omroep en redactie waarop de klacht betrekking heeft.
5. Wanneer u uw klacht eerder heeft ingediend bij een omroep en/of redactie, dient deze bij de ombudsman vergezeld te gaan van de reactie van de redactie of de afdeling Publieksreacties van de betreffende omroep op uw oorspronkelijke klacht.
6. Als de ingediende klacht niet aan de voorwaarden onder 1, 2, 3, 4 en 5 voldoet, is uw klacht niet-ontvankelijk. 
7. U ontvangt binnen 14 dagen een ontvangstbevestiging van de ombudsman. Als uw klacht in behandeling genomen wordt, dan krijgt u hiervan bericht.
8. Wanneer een klacht binnenkomt, geeft de ombudsman de betreffende redactie de mogelijkheid om binnen zes weken aan de klager, met kopie aan de ombudsman, een reactie te geven op de klacht.
9. Bent u niet tevreden met de reactie of verzuimt de redactie te antwoorden binnen de gestelde termijn, dan kunt u dit melden aan de ombudsman. De ombudsman kan daarop besluiten onderzoek te doen naar aanleiding van uw klacht. De ombudsman kan ook zelfstandig besluiten onderzoek te doen naar aanleiding van uw klacht. Of de ombudsman een onderzoek gaat doen naar aanleiding van de klacht en zo ja, op welke wijze, is uiteindelijk aan de ombudsman.
10. De ombudsman stelt de omroepdirectie en de hoofdredactie van een programma in kennis van een eventueel onderzoek naar aanleiding van een klacht.
11. Binnen drie maanden na besluit tot onderzoek stelt de ombudsman u in kennis van de bevindingen daarvan. In het geval dat de ombudsman meer tijd nodig heeft om tot een oordeel te komen, krijgt u daarover een bericht.
12. Als u vindt dat uw klacht met spoed moet worden behandeld, kunt u daarom vragen. Het is ter beoordeling van de ombudsman of aan uw verzoek wordt voldaan.
13. De ombudsman kan bij de beoordeling van de klacht in- en externe deskundigen en betrokkenen horen.
14. De ombudsman wordt door de omroep en/of de redactie voorzien van alle beschikbare relevante informatie met betrekking tot de klacht, al kan een hoofdredactie besluiten bepaalde informatie (bijvoorbeeld informatie herleidbaar tot bronnen die om geheimhouding hebben gevraagd, of privacygegevens) niet te verstrekken. De ombudsman haalt altijd weerwoord bij de redactie en/of de omroep.
15. De bevindingen van de ombudsman worden meegedeeld aan u als klager, aan de (hoofd)redactie van de betrokken uiting en de directie van de betrokken omroep. Uitspraken kunnen ook gepubliceerd worden op de website van de ombudsman. Persoonsgegevens die herleidbaar zijn tot u als klager worden in dat geval niet gepubliceerd.

Global Charter of Ethics for Journalists

De Global Charter of Ethics for Journalists is een set regels over de journalistieke werkwijze waaraan journalisten geacht worden zich te houden. Het Charter werd in juni 2019  in Tunis aangenomen door The International Federation of Journalists (de internationale federatie van journalisten). Het is een uitbreiding en modernisering van de beroemde Code van Bordeaux uit 1954.

Leidraad Raad voor de Journalistiek

De Raad voor de Journalistiek heeft een Leidraad vastgesteld, waarin wordt beschreven wanneer sprake is van zorgvuldige journalistiek en wanneer niet. U kunt ook bij de Raad een klacht indienen, maar alleen als u direct belanghebbende bent bij een journalistieke productie van de publieke omroepen.

U kunt uw klacht ook indienen bij een onafhankelijke rechter.